فصلنامه پیشرو

زنان، کارآفرینی و کنشگری

کاریار استارت‌آپی اجتماعی و غیرانتفاعی، متعهد به عدالت، دسترسی و فرصت همگانی است که با ایجاد محیطی با دسترسی مناسب در زمینه‌ آموزش IT به خصوص کدنویسی، فرصت رشد و پیشرفت را برای تمام اقشار جامعه فارغ از طبقه‌بندی‌های اجتماعی و انتزاعی موجود، فراهم می‌کند. کاریار معتقد است که مشارکت فعال و آگاهانه در جامعه‌ دیجیتالی امروز، نیازمند یادگیری علوم کامپیوتر است و برای دستیابی به این هدف، همواره تلاش می‌کند موانعی که از ورود و مشارکت جلوگیری می‌کند را شناسایی کرده و از بین ببرد. به این ترتیب دانشجویان فارغ التحصیل شده از کاریار، توانایی مقابله با مشکلات منحصر به فرد عصر دیجیتال و حل مسئله را خواهند داشت. به عبارت دیگر، کاریار فقط آموزش نیست، آموزش معطوف به کسب و کار است.

درباره کاریار

www.kaaryar.ir/about-us

زنان، کارآفرینی و کنشگری

درباره حضور زنان کارآفرین در عرصه تغییرات اجتماعی

در گفتگو با سرکار خانم زهرا عمرانی بنیانگذار استارتاپ اجتماعی کاریار

یلدا دنیائی مبرز

یلدا دنیائی مبرز

مصاحبه کننده

اگر می پسندید به اشتراک بگذارید.

عموما می شنویم که ایران جای کار و زندگی نیست. هر کس عقل داشته رفته است. با این توضیح اگر کسی برگردد بی عقل است؟ اصلا حدود نود میلیون ایرانی ساکن داخل، جملگی عقل نداریم؟ حقیقتا نمی شود در ایران کار کرد یا کار کردن در ایران سخت است؟ تا حال از خود پرسیده ایم چه کسی یا کسانی همین داشته های کنونی مان را فراهم کرده اند؟ آیا تا به حال از خود پرسیده ایم من چه نقشی برای تغییر در شرایط پیرامونی ام، ایفا کرده ام؟ برای پاسخ به این پرسش ها خدمت خانم زهرا عمرانی بنیانگذار استارتاپ اجتماعی کاریار[1] رسیدیم.

 

خانم عمرانی خیلی از ما بر سر دوراهی ماندن یا رفتن مردد شده ایم. بفرمایید چه شد که پس از تحصیل در آمریکا به ایران بازگشتید؟

برای من حلقه دوستانم تعیین کننده بود! شرایط زیست ما چنان شده که این تردید بین رفتن و ماندن، انگار از نوجوانی در ما شکل می گیرد و تا همیشه ادامه دارد. برای اکثر افرادی که می روند هم باز تردید بین ماندن و برگشتن وجود دارد. من فکر می کنم تصمیم و انتخاب نهایی در نهایت خیلی شخصی است، به شخصیت افراد، تعامل آن ها با خانواده و دوستان و شرایط اقتصادی، اجتماعی، رویا و چشم اندازشان بستگی دارد. برای من این طور بود که با هدف برگشتن رفتم. فکر کردم دانش و تجربه خودم را بیشتر کنم و برگردم. طی مدت تحصیل و کارم در آمریکا این فرصت ماندن و کار کردن پیش آمد و طبیعتا جذاب هم بود. اما در نهایت مدل رشته ای که من خوانده بودم و تعلق های خانوادگی که داشتم باعث شد تصمیم بگیرم برگردم. من لیسانس مهندسی نرم افزار داشتم و بعد به سمت رشته مدیریت و مدیریت سازمان های مردم نهاد رفته بودم.

بسیاری از دوستان نزدیکم در آمریکا رشته مهندسی برق یا کامپیوتر را تا دکترا ادامه داده بودند. 7-8 سال پیش که تکنولوژی و استارت آپ ها رونق زیادی در ایران نداشت، سوال آن ها که به عنوان مدرس در دانشگاه بودند یا وارد بازار کار تکنولوژی شده بودند، این بود که اگر برگردند مشغول چه کاری شوند، زیرساخت، امکانات و تجهیزات آموزش های تخصصی برق و کامپیوتر در ایران آنقدری فراهم نبود. اما در مورد رشته من کاملا برعکس بود. اکثر هم رشته ای های من بعد از فارغ التحصیلی روانه کشورهای در حال توسعه می شدند تا در حوزه توانمندسازی و توسعه جوامع محلی فعالیت کنند. هر چند در خود آمریکا هم خیریه ها و سازمان های مردم نهادی بودند که در حوزه های آموزش، توانمندسازی و ایجاد فرصت برابر برای مهاجران یا افراد کم برخوردار، فعالیت می کردند و من هم مدتی با آن ها همکاری کردم، اما در نهایت به این نتیجه رسیدم که بهترین بستر فعالیت برای من، کشور خودم است که هم نیازمندی بیشتری دارد و هم من به خاطر آشنایی با فرهنگ و جامعه می توانم اثرگذار تر باشم.

زهرا عمرانی بنیانگذار کاریار
زهرا عمرانی بنیانگذار کاریار

وقتی صحبت از رفتن می کنیم کمتر کسی است که تعجب کند اما وقتی صحبت از برگشتن به کشور می کنیم، کمتر کسی است که تعجب نکند! بفرمایید چه شد که به کشور بازگشتید و کاریار را راه اندازی کردید؟

شکل گیری کاریار، حاصل تجربه زیسته تعدادی از افراد علاقمند به حوزه توانمندسازی و توسعه است که هر کدام دانش و تجربه خود را آوردند و در نهایت با همفکری و بررسی مدل های مشابه، این استارتاپ اجتماعی شکل گرفت. از زاویه من که به فعالیت در حوزه سازمان­های مردم نهاد علاقه داشتم، یک آرزو و انگیزه ام شکل دادن مدلی از کسب و کار اجتماعی مدرن بود که هم ارزش افزوده برای گروه هدف و در سطح کلان تر جامعه خلق کند و هم بتواند پایداری و دوام داشته باشد و بتواند سبکی از مدیریت چابک و حرفه­ای را به عنوان مبنای فعالیت خود قراردهد تا از نظر تاثیرگذاری رشد کند. بخشی از مدل اجرایی کاریار وامدار شرایط حاد دوره کرونا است. در واقع محدودیت­های سفر به مناطق کم برخوردار و برگزاری دوره­ها و جلسات حضوری، باعث شد تا به دنبال راه جدیدی برای آموزش و توان­افزایی باشیم. از طرفی رونق بازار تکنولوژی و امکان برگزاری دوره­های آنلاین و فرصت های اشتغال از راه دور، همان مسیری را پیش چشم ما گذاشت که آموزش و اشتغال در حوزه تکنولوژی بود.

از طرف دیگر جوان­های با انگیزه و علاقمندی که در مناطق کم­تر برخوردار هستند، هم لزوما دوست نداشتند مسیر کاری خانواده را ادامه دهند و علاقه داشتند وارد بازار کار جدید و پر رونق تکنولوژی شوند. همچنین خود موضوع تکنولوژی و تولید آن، به عنوان سرمایه و منبعی گرانبها در اقتصاد ملی کشورها شناخته می شود و در نهایت همه این ها در کنار هم سبب شد تا کاریار راه اندازی شود. باید اضافه کنم کاریار برای انتخاب رشته­های آموزشی، تحقیق بازار گسترده ای انجام داد و در نهایت بر اساس نیاز شرکت­ها، چهار مسیر آموزش و اشتغال را در حوزه های فرانت اند، بک اند، تحلیل داده و ابزار کارمپیوتر تعریف کرده است. ماموریت کاریار توانمندسازی جوانان از طریق آموزش های کاربردی در حوزه تکنولوژی و پشتیبانی از آن ها برای اشتغال این حوزه است و تا کنون بیش از 500 نفر از سراسر ایران در دوره های آنلاین و پروژه محور کاریار شرکت کرده اند.

 

بر اساس تجارب شما چه در سطح بنیانگذاران و چه در سطح کارجویان، انگیزه و تلاش کافی برای تغییر را شاهد هستید؟ به عبارتی به نظر شما به اندازه کافی کنشگر هستیم؟

واقعیت این است که «کافی» برای هرکس معنای متفاوتی دارد. اینکه تا امروز موسسات اجتماعی مختلفی شکل گرفته و در حوزه ماموریت خود تاثیرگذارند بدین معنی است که افرادی با انگیزه و پر تلاش در سطح بنیان گذاران فعالیت می کنند. از طرف دیگر اینکه شاهد داستان های موفقیت مهارت آموزان و کارجویان هستیم، نشان می دهد که افرادی علاقمند به توسعه فردی با پشتکار وجود دارند که از فرصت های پیش آمده بهترین استفاده را می کنند. در مورد کاریار هم همین طور است، انگیزه و تلاش بنیان گذاران و مهارت آموزان سبب شده تا شاهد موفقیت و ورود بیش از 70درصد از فارغ التحصیلان به بازار کار باشیم و حتی حالا که محدودیت های ناشی از کرونا برداشته شده، همچنان تعدادی از فارغ التحصیلان کاریار از شهرستان های کوچک و دور از مرکز خود به صورت دور کار با شرکت های متوسط و بزرگ ساکن مرکز همکاری می کنند. حقیقتا وارد شدن به بازار کار رقابتی آن هم از راه دور، چندان ساده نیست و انگیزه مضاعف می خواهد.

اما دو موضوع همیشه در مورد سازمان های مردم نهاد وجود دارد، یکی در سطح موسسین و هیات مدیره که هر چند با انگیزه و هدف بالایی کار را شروع می کنند، اما چون در نهایت این کار «شغل اصلی» آن ها نیست و از نظر مالی منفعتی ندارد، ممکن است در مسیر مشغله های دیگر باعث شود تا  حضورشان کم رنگ تر شود. دیگر نکته در سطح جامعه هدف است، امروزه اعتقاد این است که بسیاری از مهارت­هایی که قبلا فکر می­کردیم ذاتی است، آموختنی است. مهارت هایی چون هوش، پشتکار، و انگیزه می­تواند در مسیر رشد هر فرد آموخته شود. مثلا هوش با سوال کردن رابطه مستقیم دارد، اگر شما سوال کنید مرحله اول را یاد می گیرید و می توانید وارد مرحله دوم شوید، اما اگر اعتماد به نفس سوال کردن را نداشته باشید، در همان مرحله اول خواهید ماند و این کم کم به رفتار شما تبدیل می شود. کاریار وظیفه خود می­داند که شرایط رشد گروه هدفش را درک کند و علاوه بر آموزش های تخصصی، از طریق جلسات منتورشیپ و آموزش های ارتباطی انگیزه، پرسشگری و کنشگری را در مهارت آموزانش ایجاد کند و افزایش دهد.

 

به نظر شما مهم ترین چالش پیش روی کارآفرینی زنان چیست و چگونه می توان آن را مرتفع یا کم رنگ کرد؟

من چالش­های پیش رو را فارغ از جنسیت می بینم. فکر می کنم، ادامه دادن و دلسرد نشدن چالشی است که هر روزه کارآفرینان بخش خصوصی با آن مواجه هستند. فضای اقتصادی و اجتماعی کنونی دشوار است. قوانین همراه کارآفرینان نیست و هزینه­هایی که بابت بیمه و مالیات به کسب و کارها به خصوص موسسات غیرسودده تحمیل می شود، بسیار زیاد است. کانال­های ارتباطی با گروه هدف محدودتر شده و زیرساخت و اینترنت هم دچار فراز و فرود زیادی است. هر چه در اقتصاد کلان به سمت غیرخصوصی­تر شدن کسب و کارها برویم، درک قانون گذار نسبت به اهمیت کسب و کارها و کارآفرینان کم­تر می شود و فضا برای این فعالیت­ها که می تواند سر منشا نوآوری و شکوفایی اقتصادی باشد، تنگ تر می­شود. از زاویه زنان هم فکر می­کنم، زنان توانایی، انگیزه و مهارت  مدیریت خود را به خوبی نشان داده اند. پذیرش جامعه و فضای کسب و کار نسبت به مدیریت زنانه از یک طرف و پذیرش زنان که مدیریت را به شیوه خود و نه شیوه مردانه پیش ببرند از طرف دیگر، کمک می کند تا شاهد شکل گیری مدل نوینی از ساختار کسب و کار و سرمایه باشیم.

 

پانویس
[1]– جهت کسب اطلاعات بیشتر بنگرید به:
www.kaaryar.ir

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *